DAMWÂLD – ,,Vroeger moest alles wijken voor het voetbal. Maar als ik nu bij het voetbal ben en de wedstrijd duurt wat langer dan vertrek ik voor het laatste fluitsignaal. Op dit moment vind ik De Tocht toch net even iets mooier”. Pieter Postma uit Damwâld is één van de driehonderd vrijwillige figuranten die mee schaatst in spektakelmusical De Tocht in het Frisotheater in Leeuwarden. Sinds de start van deze musical deed hij al aan zo’n veertig voorstellingen mee. En wat hem betreft blijft het daar niet bij. ,,Ik ben in ieder geval tot eind januari iedere week drie keer ingepland.”
Pieter Postma is een bezige man, altijd al geweest. Dit jaar is het zijn vijftigste jaar dat hij werkzaam is bij Koopmans in Leeuwarden. Hij was al met pensioen, maar hij belde al snel zijn voormalig werkgever op dat hij graag weer wilde werken. ,,Ik kon direct de volgende dag weer beginnen.” Nu springt hij zo nu en dan bij wanneer de nood aan de man is. Veel mensen kennen hem ook van de Broekster Boys, waar hij al jaren vrijwilliger is. Voor de kerk is hij bezoeker en daarnaast is hij sinds oktober druk in de weer met De Tocht. Drie keer per week staat hij als figurant op de schaatsen om zo samen met alle andere figuranten én de hoofdrolspelers alle aanwezigen te voorzien van een prachtige avond uit. ,,Het is voor mij zo bijzonder om hier aan mee te doen. Ik krijg er echt enorm veel energie van. Met al die figuranten zijn we net één grote familie.”
Geluk bij een ongeluk
En dat terwijl het allemaal ook zo heel anders had kunnen lopen. In maart van dit jaar kreeg Pieter nog een hartinfarct. ,,Ik was met mijn vrouw Anneke onderweg naar Buitenpost toen het verkeerd ging. Gelukkig reageerde Anneke heel alert en belde ze direct het alarmnummer. We waren vlakbij een ambulancepost dus waren ze er al in vijf minuten. Voor een gebeurtenis als deze bevond ik me in de best mogelijke omstandigheden. Anneke die adequaat reageerde, de ambulancedienst dichtbij. Daar heb ik echt enorm veel geluk mee gehad.”
Los van het hartinfarct hadden Pieter en Anneke al een heel vervelende tijd achter de rug, waarbij Anneke door een autoimmuunziekte veel in het ziekenhuis lag. ,,We hebben vier rotjaren gehad”, vertelt Pieter. ,,In één jaar tijd heeft Anneke wel vijftien keer in het ziekenhuis gelegen.” Pieter werd zo mantelzorger van zijn vrouw en alhoewel hij dat deed met alle liefde, was het zorgen voor haar soms ook best wel eens zwaar.
En toen kwam De Tocht. Anneke las in de krant dat er figuranten werden gezocht. Of dat niets voor hem was? ,,Ik had nauwelijks acteerervaring, maar schaatsen kan ik wel. En ik heb natuurlijk iets met het thema. Zelf heb ik drie keer de Elfstedentocht geschaatst.”
Noren met een verhaal
De eerste keer dat Pieter de Elfstedentocht schaatste was in 1985. ,,Schaatsen had ik nog niet eens. Ik ging naar De Westereen, waar ik voor dertig gulden Noren kon kopen waarmee iemand nog de Elfstedentocht van 1963 had geschaatst. Als ik er de Elfstedentocht mee zou schaatsen, kreeg ik de schaatsen zelfs gratis. Even leek het erop dat de Elfstedentocht nog zou worden afgelast, dus betaalde ik dertig gulden. Die heb ik later nog teruggekregen toen ik mijn Elfstedenkruisje liet zien.”
Met die Noren schaatste Pieter vervolgens ook de Elfstedentocht van 1986 en die van 1997. ,,Als er natuurijs is, trek ik ze nog wel eens aan”, vertelt Pieter. ,,Aan deze schaatsen heb ik zulke mooie herinneringen, die doe ik natuurlijk nooit meer weg.”
Iedere keer weer feest
Pieter gaf zich op voor de audities voor De Tocht en werd, samen met nog bijna driehonderd andere enthousiastelingen, uitgezocht om te figureren in het theaterspektakel. ,,Een voorstelling duurt twee uur, maar het is voor mij zo voorbij. Het is iedere keer weer een feestje om mee te doen. Dat begint natuurlijk al een paar uur eerder, dan komen we samen in het Friso Theater waar we eerst met z’n allen repeteren. Vervolgens gaan we met z’n allen eten, ook met de mensen van achter de schermen. Er zijn per show dertig figuranten, maar we eten wel met zo’n honderddertig man. Na het eten is er nog een soort company call over wat de avond 
ons verder zal brengen. Een kwartier voor de show mogen we ons omkleden en dan gaat de show beginnen.”
Enorme productie met veel mankracht
Pieter heeft enorm veel bewondering voor de productie die in Leeuwarden is neergezet. ,,Je wilt niet weten wat er allemaal bij zo’n show komt kijken. Zo zijn er bijvoorbeeld ijsmeesters vijftien uur per dag in de weer met de kwaliteit van het ijs. Technici, mensen die meewerken achter de coulissen. Als figuranten moeten we ons tijdens de show zelfs drie keer omkleden. Dat moet allemaal in goede banen worden geleid.”
Dankzij De Tocht barst Pieter weer van de energie, terwijl dat in de afgelopen jaren ook wel eens minder is geweest. ,,Ik ben wel zó blij dat ik hieraan meedoe. Het is voor mij een hele ontlading. Daardoor kan ik het thuis ook allemaal veel beter aan. Het leuke is dat iedereen zijn eigen herinneringen heeft aan de Elfstedentocht. Zo is er bijvoorbeeld een voormalig wedstrijdrijder die nu als figurant meedoet. Hij kwam destijds een minuut te laat aan in Dokkum. Dat soort verhalen worden veel met elkaar gedeeld. Want de Elfstedentocht, dat blijft je je leven lang bij.”
Met De Tocht gaat het verhaal niet over een tocht die al eens verreden is, maar de Elfstedentocht zoals die vandaag de dag zou worden verreden. ,,Kinderen van nu hebben er geen idee meer van hoe dat is, een Elfstedentocht. Maar het is iets magisch, het is niet te plannen. Dat proberen we over te brengen met De Tocht. Zodat ook jonge mensen die de Elfstedentocht niet mee hebben gemaakt kennis kunnen maken met die magie. Ik hoop zelf dat De Tocht nog heel lang door mag gaan.”
