DE WESTEREEN – Pakweg tien jaar geleden sloot dokter Hoogwater de deuren van zijn praktijk aan de Foarstrjitte in De Westereen. Na nog een periode actief te zijn bij zijn collega in Kollumerzwaag, verdween de laatste Westereender 24/7 huisarts uit het actieve straatbeeld en werd het naambordje gewoon Willem Jan Hoogwater. Ondertussen is hij 77 jaar en ogenschijnlijk weinig veranderd. Nog steeds een krachtige man met een prachtige haardos.
Willem Jan Hoogwater: leren van de geschiedenis
Lees verder onder de foto.
Hoogwater oogt wat rustiger, logisch uiteraard, want hij ‘bestierde’ een imposante huisartsenpraktijk. ,,Ik had dat nooit kunnen doen zonder de enorme inbreng en daadwerkelijke steun van mijn vrouw. We deden de praktijk met zijn beiden”, benadrukt de man die met volle tevredenheid terugkijkt. Niet alleen op zijn actieve loopbaan als huisarts, maar ook nadat hij gepensioneerd was. De huisartsenwoning is bijna intact gebleven. ,,Ik kan heel moeilijk afstand nemen van deze kamers met hun sfeer en apparatuur. Ik blijf het koesteren, maar dat vind ik niet erg. Huisarts zijn was mijn leven, de geneeskunde blijft altijd in mijn bloed zitten. Ik volg de ontwikkelingen nog steeds nauwgezet.”
Herinneringen aan een prachtige tijd
Veel patiënten van weleer zouden verbaasd zijn met het beeld dat de spreeken ook behandelkamer biedt. De tijdmachine plaatst je heel simpel tien jaar terug. De nostalgie druipt ervan af, maar ook de bevlogenheid is nog voelbaar. De oude encyclopedie is niet alleen nog volledig intact, maar staat ook nog steeds op de bovenste plank van de boekenwand, hoewel waarschijnlijk deze eeuw niet gebruikt. ,,Ja, waarom ik die nog heb? Ik weet het zelf ook niet. Ik ben al jaren aan het opruimen, maar wegdoen is heel erg lastig. Ik kan dat eigenlijk niet en als de noodzaak er niet is, wordt het nog moeilijker om dingen weg te doen. Het zijn herinneringen aan een prachtige tijd. We hebben niet alleen intens genoten, maar ook intens geleefd in Zwaagwesteinde. Het dorp heeft ons hart gestolen”, aldus Willem Jan Hoogwater, als hij niet op de doktersstoel zit, maar op de praatstoel belandt. Tijd neemt, zoals hij dat ook voor zijn patiënten deed. Dit soms tot ergernis van de wachtenden in de wachtkamer. De spreekkamer is nu studeerkamer en biedt een prachtig uitzicht op het vrije veld. Daar waar ooit de kaartenbak stond, ligt nu een fraai vogelboek. ,,De natuur heeft zeker onze belangstelling, wat dat betreft mis ik de weidevogels. Toen wij ons hier vestigden hoorde je in het voorjaar de grutto’s. Nu is het stil. Wij zijn ervan overtuigd dat we allemaal iets kunnen doen.”
Hoogwater geniet momenteel enorm van het leven. ,,Wij zijn nog actief bezig. Er is altijd wel wat te doen. Ik ben geen mens die stil zit en we kunnen van veel dingen genieten. Natuurlijk is er meer aandacht voor de drie kinderen en de acht kleinkinderen. In de drukke huisartsenpraktijk had ik daar best meer tijd aan willen besteden, maar dat ging gewoon niet. Gelukkig zijn ze goed terecht gekomen. Of ik echt heb gedaan wat ik van tevoren dacht, dat ik zou doen, nu ik niet meer werk, dat weet ik eigenlijk niet. Ik houd mij daar ook niet mee bezig. Ik heb een studie geschiedenis gevolgd. Besef wel, dat ik eigenlijk eerder met werken gestopt ben, dan ik wou. De komst van het nieuwe gezondheidscentrum in Zwaagwesteinde was daar debet aan. Ik moest toen een keuze maken. Ik wist van mijzelf dat als ik doorging in het gezondheidscentrum, ik de baas wilde zijn, maar ook dat drie jaar eigenlijk de max voor mij was. Drie jaar had je in mijn opinie ook nodig voor de opbouw.
Je moet dan je verstand gebruiken. Dus heb ik een ander besluit genomen.
”Medisch gezien is dit een prachtige tijd
,,Ik denk dat ik het nu nog zou kunnen, tenminste mentaal, fysiek niet meer. Het was een zwaar, maar mooi leven. Ik klaag niet, integendeel wie maakt er zoveel mee en kan dit samen met zijn vrouw doen. De mentaliteit van Zwaagwesteinde paste bij ons. Wij voelden ons hier thuis. Alleen die bijnamen, dat heeft wel tien jaar geduurd. Ik leerde er altijd veel tijdens de jaarlijkse bejaardenreisjes. De medische wetenschap houd je bezig. Ik vind corona medisch een prachtige tijd. Ik had dit best als arts willen ervaren. Natuurlijk besef ik alle problemen die het meebrengt, maar als medicus is het uitdagend, omdat je er zo weinig vanaf weet. Ik volg vooral ook de medische kant. Ik ben van mening dat dit voor opgroeiende kinderen een heel moeilijke periode is, waardoor blijvende schade kan ontstaan. Ze missen facetten van het leven die opgroeiende kinderen nodig hebben, op relationeel gebied, maar ook in het contact met niet leeftijdsgenoten. Een onbezorgde, mooie tijd wordt hun ontnomen.”
Willem Jan en zijn eega Kitty zijn blij dat ze in De Westereen zijn blijven wonen. ,,Dat was ook min of meer het voordeel van de realisatie van het medisch centrum. We konden hier blijven wonen. Toen wij de praktijk van Heun overnamen, kocht je de hele boedel, dus inclusief woning en patientenbestand. Dit was inmiddels een gepasseerd station. Eerlijk gezegd, wij hebben even in de zuidwesthoek van Fryslân, waar we vandaan kwamen, rondgereden, maar al snel kwamen we tot de conclusie dat we toch niet konden vinden, wat we zochten. Dat was er gewoon niet meer, daar moet je realistisch in zijn. We waren inmiddels te veel ‘Westereenders’. Hier hadden we ons nieuw leven opgebouwd en onze kinderen zien opgroeien.”
Spaanse griep duurde vier jaar
,,Ik ben heel enthousiast met mijn studie geschiedenis begonnen en ben nog steeds gedreven. Je kunt veel leren van de geschiedenis, het gezegde is dat de geschiedenis zich herhaalt. Zie maar naar de Spaanse Griep, die heeft vier jaar geduurd en kende gelijkenissen met het coronavirus, zoals het onbekende met het virus. Ik denk dat Corona nu ook vier jaar duurt, maar ook dat er daarna ooit weer een virus komt. Als je zoals ik, geschiedenis studeert, puur vanuit je eigen hobby, lees gedrevenheid, blijf je regelmatig hangen in de tijden die je heel erg interesseren. Dat geeft niets, je hoeft het immers niet te doen voor een diploma of je toekomst. Ik ga binnenkort een boek van bijna duizend pagina’s bestellen, dan komt de studie op het tweede plan. Ik ben vooral geïnteresseerd in de 80-jarige oorlog, de jaren 1800-1900, de tijd van Napoleon en de eerste Wereldoorlog. Je gaat daar dan veel dieper op in, ik vind dat prachtig, ik kan daar uren mee bezig zijn. Het waren heel interessante en bepalende momenten uit onze geschiedenis. Ook zoek ik altijd naar het verhaal achter het verhaal. Napoleon is een naam, maar daar zit heel veel geschiedenis achter. Dat heb je ook met Fryslân, met prachtige gebouwen en kerken. Geweldig, ik mag ook graag oude kerken bewonderen en ben ook lid van de stichting Âlde Fryske Tsjerken.
Neem nu de Alexanderkerk in Rinsumageast, imponerend mooi. Alleen de buitenkant vertelt al een prachtig verhaal.” Uiteraard zien ook de Hoogwater’s de veranderingen in de huisartsenpraktijken. Een mening zullen ze ongetwijfeld hebben, maar daarnaast kunnen ze ook uitstekend filteren, wat betreft de vooren nadelen. ,,Als je soms drie of ook wel vier weekenddiensten achter elkaar draaide en bovendien nog waarnam voor collega’s was het pittig. Dan had je echt wel behoefte aan rust, maar je deed het gewoon. Het hoorde bij je beroep, eigenlijk hebben wij er nooit problemen mee gehad. Achteraf besef je dat het ook wel ten koste van je gezin ging, dat ik als vader ook wel vaker langs de lijn wilde staan bij activiteiten waar je kinderen bij betrokken waren. De Dokterswacht gaf ons al veel meer ruimte, je had dan in het weekend zeker een vrije dag”, aldus Willem Jan.
Midden in de nacht
Kitty Hoogwater: ,,Het was intens, maar ik was dit leven van huis uit gewend. Ik werkte zelf ook in de zorg als verpleegkundige op de spoedeisende hulp en verder in diverse andere functies, zoals in het management en als praktijkdocente in het ziekenhuis. Zo heb ik ook verloskunde van dichtbij meegemaakt en was ik betrokken bij veel bevallingen. Een prachtige anekdote is wellicht dat ik als ‘assistente’ van Willem Jan in de spreekkamer hier in Zwaagwesteinde heb gewerkt. Ik weet zeker dat als ik deze achtergrond niet had bezeten, we het niet volgehouden hadden. De hectiek was enorm. Willem Jan: ,,Ik ben vaak opgeroepen, maar heb nooit het gevoel gehad, dat dit niet had gehoeven. Je moet je verplaatsen in de mensen die je bellen. Natuurlijk was er soms weinig aan de hand, die kennis heb je als arts, maar die heeft de patiënt niet. Vanuit zijn of haar ogen bekeken, kon ik mij voorstellen dat ze mij riepen, ook al was het midden in de nacht.’’ Midden in de nacht? Ze kijken elkaar even aan en plotseling beginnen ze te lachen.
Het moment jaren geleden dat ze om drie uur ’s nachts de paal en het bordje met verwijzing van ‘begraafplaats’ wat voor hun woning stond uitgroeven. ,,Ik vond dat niet kunnen. Kom je bij de huisarts vandaan en dan zie je als eerste dat bord. Ik vond het vooral met mensen met een depressie heel vervelend”, verklaart Kitty Hoogwater deze daad.
Over patiënten praten ze niet, zullen ze ook nooit doen, hoewel ze zeker een schitterend boek konden schrijven. Over wijn wil Willem Jan Hoogwater wel praten. Ook daar heeft hij een speciale cursus voor gevolgd en tijdens hun verblijven in Frankrijk, waar ze een klein huisje bezitten, genieten ze van de verschillende wijnen. Kennis over wijn maakt het nog interessanter. Dat Hoogwater weinig in De Westereen te zien is heeft zo zijn reden. Afstand nemen is en blijft het devies, hoe moeilijk dat soms ook is, want betrokken bij hun oud-patiënten zijn ze nog steeds.
